• Polski
  • English

Sekcja Socjologii Prawa

STRONA GŁÓWNA» Sekcje » Sekcja Socjologii Prawa

SEKCJA SOCJOLOGII PRAWA PTS

Zarząd sekcji (od 2022 roku):

Michał Kaczmarczyk (przewodniczący SSP PTS)
Marta Bucholc (wiceprzewodnicząca SSP PTS)
Jolanta Arcimowicz (członkini Zarządu SSP PTS)
Małgorzata Fuszara (członkini Zarządu SSP PTS)
Kaja Gadowska (członkini Zarządu SSP PTS)
Anna Krajewska (członkini Zarządu SSP PTS)
Jan Winczorek (członek Zarządu SSP PTS)

Zaproszenie na wykład Profesora Marka Zirk-Sadowskiego

W imieniu Dyrektor Instytutu Socjologii UJ dr hab. Kai Gadowskiej, prof. UJ mamy przyjemność serdecznie zaprosić Państwa na wykład Profesora Marka Zirk-Sadowskiego pt. Prawo w czasach antropocenu, który odbędzie się w ramach cyklu Spotkań Mistrzowskich Instytutu Socjologii UJ – serii spotkań on-line z wybitnymi przedstawicielkami i przedstawicielami życia naukowego w Polsce i na świecie.

Kilka słów o wykładzie:

Wiedza o antropocenie jest często utożsamiana z ekologią. Różnica jest jednak istotna. Antropocen to kategoria o wiele bardziej dynamiczna i dotykająca samej ontologii naszego świata. Pierwotnie nazwa ta została użyta dla określenia ery geologicznej i jej autorstwo przypisuje się dwóm postaciom: laureatowi Nagrody Nobla P. Crutzenowi i biologowi E. Stoermeremowi. Kategoria geologiczna, oznaczająca przerwanie heliocenu aktywnością cywilizacyjną człowieka okazała się punktem wyjścia dla dostrzeżenia zasadniczej wadliwości ludzkiej cywilizacji technicznej. W tej dyskusji ważne jest jednak, że punktem wyjścia dla podjęcia problematyki Antropocenu stał się opis naukowy, który początkowo budził nieufność podobną do tej, która współcześnie pojawiła się w kontekście pandemii koronawirusa. Zderzenie się tych opisów z mitami postępu, nadały antropocenowi charakter sensacji i pozwoliło mu na zajęcie ważnej pozycji również w kulturze popularnej (masowej). Zjawiska społeczno-polityczne stały się drugim wymiarem procesu przyswajania kategorii antropocenu i doprowadziły do upowszechnienia się wspomnianego naukowego opisu świata pochodzącego z nauk empirycznych. Pojawienie się nowych ideologii politycznych, takich jak powstanie w wielu krajach silnych partii tzw. Zielonych, okazało się zbyt ograniczoną reakcją na problemy cywilizacyjne dostrzeżone przez świadomość antropocenu. Uwikłanie tych partii w gry polityczne demokracji liberalnych osłabiło radykalność głoszonych przez nie postulatów i proponowanych środków służących usuwaniu zagrożenia. Przede wszystkim na tle dyskusji o modelu relacji człowiek – natura, ugruntował się wymiar filozoficzny jako trzeci typ reakcji na problem antropocenu. Niekiedy zasadniczą rolę nie przypisuje się konieczności pojawienia się nowej filozoficznej wizji świata, ale tylko przebudowie humanistyki i przełamania w niej bariery oddzielającej ją od nauk ścisłych i empirycznych. Zdaniem A. Thomas tylko humanistyka i nauki społeczne, są w stanie wyczerpująco opisać to, co możemy utracić niedostrzegając antropocenu, ale pod warunkiem samoprzemiany tych dziedzin wiedzy. Najważniejszym postulatem jest odrzucenia skłonności do separowania kategorii humanistycznych i naturalnych i przez to odpodmiotowienie natury, niedostrzeganie jej usytuowania w wymiarze normatywnym. Wreszcie czwarty swoisty wymiar reakcji na antropocen to prawo i jemu chciałbym poświęcić znaczną część wykładu. Co zaskakujące, prawo ma większe szanse dokonania postulowanego w innych dziedzinach kultury upodmiotowienia natury, choć tylko w sensie prawnym. Po pierwsze, należy zauważyć, że jurysprudencja obywa się bez odwoływania się do programów politycznych i filozofii. Wyznacza cele integrując unormowania prawne i normatywności społeczne (R. Dworkin). Po drugie, rozwój prawa ochrony środowiska, które dzisiaj jest jedną z najważniejszych dziedzin prawa, doprowadził do powstania nowych kategorii prawnych, przygotowujących prawników do rozszerzenia podmiotowości tworów przyrodniczych. Bezpieczeństwo ekologiczne jako instytucja prawa ochrony środowiska (P. Korzeniowski) i zawarta w nim zasada zrównoważonego rozwoju, są znacznym osiągnięciem współczesnych prawodawstw. Lokalny dyskurs prawny nie jest jednak w stanie rozwiązać problemów, które ujawnia antropocen. Muszą być one podejmowane na poziomie międzynarodowym. Głównym problemem jest tzw. Rights of Nature (RoN), który oznacza budowę koncepcji praw natury na wzór koncepcji prawa człowieka. Ten zaskakujący postulat pojawia się w prawniczych dyskusjach na temat skutków antropocenu. Czekamy zatem na nowego Grotiusa, ale czyniącego prawem pozytywnym prawa podmiotowe natury. Nadanie podmiotowości prawnej przyrodzie zrodzi konieczność powołania instytucji międzynarodowych, chroniących te prawa, np. Ombudsmana praw natury. 

Profesor Marek Zirk-Sadowski

Wykład odbędzie się 9 czerwca (czwartek) o godz. 18:00 na platformie MsTeams

link do spotkania:

https://teams.microsoft.com/l/meetup-join/19%3a08IB7Qn6XzjIf5ys6rUGwH2dqP9xhPCBtYUycCvOxoQ1%40thread.tacv2/1653896442379?context=%7b%22Tid%22%3a%22eb0e26eb-bfbe-47d2-9e90-ebd2426dbceb%22%2c%22Oid%22%3a%2270064893-d07f-40d7-b83b-9fe3b0107d73%22%7d

Marek Zirk-Sadowski – profesor nauk prawnych, uczeń prof. Jerzego Wróblewskiego. Od 1990 r. kierował Katedrą Teorii i Filozofii Prawa Wydziału Prawa i Administracji UŁ. Dwukrotnie był Dziekanem Wydziału i Prorektorem UŁ. Był stypendystą rządu włoskiego (1989), Szkockiego Królewskiego Towarzystwa Naukowego (1993). Prowadził badania w zakresie teorii i filozofii prawa (teorie sądowego stosowania prawa, teorie wykładni prawa, aksjologia prawa, analityczna filozofia prawa, hermeneutyka prawnicza, teoria i filozofia prawa UE). Był kierownikiem kilku grantów NCN, m. in.: Problem tożsamości prawa i wspólnej kultury prawnej w teorii prawa; Rola zasady wzajemnego uznania i moralności instytucjonalnej w uzasadnieniu oraz (re)dystrybuowaniu praw człowieka. W latach 2003-2011 był wiceprezydentem Międzynarodowego Stowarzyszenia Filozofii Prawa Filozofii Społecznej (IVR). Od 1994 r. jest sędzią NSA. W latach 2016 do 2022 był Prezesem tego Sądu. Opublikował ponad 200 prac naukowych, w tym kilkanaście książek jako autor i współautor. Najważniejsze to: Rozumienie ocen w języku prawnym (1985), The Polish Transformation from the Perspective of European Integration (współautor, 1997); Accession or Integration? Poland’s Road to the European Union (współautor, 1998); Prawo a uczestniczenie w kulturze (1998); Multicentrism as an Emerging Paradigm in Legal Theory (z zespołem, 2009); Wykładnia w prawie administracyjnym (współautor, 2014); Towards recognition of Minority Groups. Legal and Communication Strategies (z zespołem, 2014). Wprowadzenie do filozofii prawa (3 wyd. w 2021).  Od 2010 r. jest redaktorem naczelnym “Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej”, wyd. Wolter Kluwers.

Organizator:
Instytut Socjologii Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie

Współorganizatorzy:
Interdyscyplinarne Centrum Analiz Społeczno-Prawnych UJ

Sekcja Socjologii Prawa Polskiego Towarzystwa Socjologicznego

Zaproszenie na wykład Profesor Anny Gizy-Poleszczuk

W imieniu Dyrektor Instytutu Socjologii UJ dr hab. Kai Gadowskiej, prof. UJ mam przyjemność serdecznie zaprosić Państwa na wykład Profesor Anny Gizy-Poleszczuk pt. Społeczna odpowiedzialność socjologii, który odbędzie się w ramach cyklu Spotkań Mistrzowskich Instytutu Socjologii UJ – serii spotkań on-line z wybitnymi przedstawicielkami i przedstawicielami życia naukowego w Polsce i na świecie.

Kilka słów o wykładzie:

Wiedza wspólna, a ściślej rzecz biorąc samowiedza jest podstawą koordynacji działań zbiorowych, a tym samym warunkiem istnienia i funkcjonowania grup i zbiorowości społecznych.  Idzie o wiedzę „społeczeństwa” o sobie samym, która umożliwia (trafną) antycypację zachowań innych i definicje sytuacji. 

 „Common knowledge” (teoria stworzona przez Noblistę Roberta Aumanna) precyzyjnie definiuje wspólną wiedzę i problematyzuje procesy jej uwspólniania – do tej teorii będę się odwoływała. W niewielkich grupach i społecznościach, opartych na bezpośrednich interakcjach, tworzenie wspólnej wiedzy przybiera proste formy „agory”, plotki czy wykorzystywania sieci sąsiedzkich do przekazywania informacji, a sama wiedza ma charakter empiryczny, i dodatkowo zakorzeniona jest w terytorium, swojskim krajobrazie, historii rodzinnej, budynkach o szczególnym społecznym znaczeniu – jak kościół czy świetlica.  

Powstanie nowoczesnego, masowego społeczeństwa oznacza dodanie nad zróżnicowaną mozaiką społeczności nowego poziomu – „społeczeństwa” sensu largo, epifenomenu państwa narodowego, kształtowanego odgórnie poprzez działania centralnych instytucji i sieć obiektywnych współzależności wynikających z wymiany gospodarczej (rynek), użytkowania wspólnych zasobów (dobra publiczne) itp. Ten rodzaj „społeczeństwa” jest zjawiskiem nowym i nieintuicyjnym. Wiedzy o tej rozległej, wielomilionowej zbiorowości nie da się zbudować oddolnie, na podstawie doświadczenia – dostępny jednostkom wycinek rzeczywistości jest tak niewielki, że nie da się go uogólnić. Co więcej: pojawia się napięcie między przynależnością do różnego rodzaju realnych grup – rodziny, parafii, sąsiedztwa, współpracowników itp., a przynależnością do abstrakcyjnego „społeczeństwa”, które obejmuje wszystkich ludzi i wszystkie te grupy, pozostając jednocześnie poza zasięgiem doświadczenia.  

Wytwarzania wiedzy wspólnej – samowiedzy społecznej umożliwiającej funkcjonowanie w rozległej przestrzeni anonimowych, heterogenicznych kontaktów – wymaga nowych narzędzi. W tym właśnie miejscu pojawia się socjologia jako nowa, naukowa forma kształtowania (samo)wiedzy społecznej. I jednocześnie pojawia się luka – napięcie – między wiedzą empiryczną kreowaną w ramach społeczności niższego rzędu a wiedzą naukową o społeczeństwie sensu largo, między wiedzą płynącą z doświadczenia, które zawsze jest konkretne i lokalne, a wiedzą „naukową”, która jest ogólna i zdekontekstualizowana. Ta druga nader często użytkowana jest przez różnych aktorów społecznych – władze publiczne, przemysł czy partie polityczne, co wikła socjologię w grę władzy. Wiedza socjologiczna ma też moc performatywną – wpływa na świat społeczny w sposób, którego nie kontroluje albo którego się wypiera: dobrym przykładem jest dyskusja, jaką swego czasu wywołała książka „Spirala milczenia” (E. Noelle- Neumann), „The Averaged American” (S. Igo) „The Opinion Makers” (D. Moore), prace Knorr-Cetiny o systemach skopicznych – w tym o „statystycznym wytwarzaniu społeczeństwa”. Czy zatem i w jaki sposób socjologia powinna być – jest – odpowiedzialna za użytek z niej czyniony i za społeczne konsekwencje przenikania jej ustaleń do (samo)wiedzy społecznej? Niezależnie od tego, czy w polskim społeczeństwie poziom zaufania interpersonalnego jest „rzeczywiście” bardzo niski, jakie będą konsekwencje rozpowszechnienia się tego przekonania dla interakcji w przestrzeni publicznej?  

Profesor Anna Giza-Poleszczuk

Wykład odbędzie się 26 maja (czwartek) o godz. 18:00 na platformie MsTeams

link do spotkania:

https://teams.microsoft.com/l/meetup-join/19%3attVxwY93X_yTd782dFItPHTRcQZvjz_AnpYZv6nMHgI1%40thread.tacv2/1652178272551?context=%7b%22Tid%22%3a%22eb0e26eb-bfbe-47d2-9e90-ebd2426dbceb%22%2c%22Oid%22%3a%2270064893-d07f-40d7-b83b-9fe3b0107d73%22%7d

prof. dr hab. Anna Giza-Poleszczuk – związana od lat 80-tych z Wydziałem Filozofii i Socjologii (od 2020 Wydziałem Socjologii) Uniwersytetu Warszawskiego. W latach 2012 – 2019 pełniła funkcję prorektor ds. polityki finansowej i rozwoju, a od roku 2020 Dziekan nowopowstałego Wydziału Socjologii. W latach 1994 – 2005 pełniła funkcje dyrektor działu badań rynku, a następnie dyrektor centrum innowacji na Europę Środkowo-Wschodnią w firmie Unilever. Od lat współpracuje z organizacjami pozarządowymi. Prowadziła badania finansowane z polskich i zagranicznych grantów, głównie nad przemianami w Polsce i w regionie po roku 1989. Naukowo zajmuje się socjologią teoretyczną i socjologią rodziny. Ważniejsze publikacje książkowe: (wspólnie z Mirą Marody) Przemiany więzi społecznych: przyczynek do teorii zmiany społecznej (2004, w roku 2018 wydanie poprawione Transformations of Social Bonds. An Outline of the Theory of Social Change), Rodzina i system społeczny. Reprodukcja i kooperacja w perspektywie interdyscyplinarnej (2005), (wraz z zespołem) Gabinet luster. Kształtowanie samowiedzy społecznej w dyskursie publicznym (2013), Uczeń czarnoksiężnika, czyli społeczna historia marketingu (2017).

Organizator:
Instytut Socjologii Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie

Współorganizatorzy:
Interdyscyplinarne Centrum Analiz Społeczno-Prawnych UJ

Sekcja Socjologii Prawa Polskiego Towarzystwa Socjologicznego

Zaproszenie na wykład Profesora Andrzeja Rycharda

W imieniu Dyrektor Instytutu Socjologii UJ dr hab. Kai Gadowskiej, prof. UJ mamy przyjemność serdecznie zaprosić Państwa na wykład Profesora Andrzeja Rycharda pt. Instytucje w stanach nadzwyczajnych czy instytucje stanów nadzwyczajnych?, który odbędzie się w ramach cyklu Spotkań Mistrzowskich Instytutu Socjologii UJ – serii spotkań on-line z wybitnymi przedstawicielkami i przedstawicielami życia naukowego w Polsce i na świecie.

Kilka słów o wykładzie:

Pandemia i rosyjska agresja to niewątpliwie sytuacje nadzwyczajne. Jaką rolę w takich okresach pełnią instytucje, szczególnie te, które stoją na straży ładu demokratycznego i chroniącego praworządność? Takie sytuacje tworzą swoisty paradoks: są to okresy zmiany, także dotyczącej instytucji. I pojawia się klasyczne pytanie: jak zmiana instytucjonalna może być stabilizowana przez same instytucje, skoro to ich właśnie zmiana dotyczy? Nawiązując do koncepcji Douglas’a North’a:  jak instytucje mogą stabilizować reguły gry, skoro to gra właśnie o reguły? Niekiedy, jak w przypadku zmiany choć częściowo sterowanej (np. transformacja) ten dylemat daje się rozwiązać. Trudniej, gdy zmiana jest nieoczekiwana, gdy staje się właśnie „sytuacją nadzwyczajną”. 

Dyskutowana będzie pojawiająca się wówczas pokusa sięgania po rozwiązania „zawieszające” działania instytucji demokratycznych jako rzekomo mniej sprawnych w okresach nadzwyczajnych. I wówczas zamiast zwyczajnych instytucji w sytuacjach nadzwyczajnych mamy „instytucje stanów nadzwyczajnych”. Wskazywane będą czynniki zwiększające i zmniejszające prawdopodobieństwo pojawiania się takich pokus.  

Profesor Andrzej Rychard

Wykład odbędzie się 21 kwietnia (czwartek) o godz. 18:00 na platformie MsTeams

link do spotkania:

https://teams.microsoft.com/l/meetup-join/19%3axuuKx8dUYd0okYhGa_Bn4wHbUwfAF_wU9_4tH5btK_Q1%40thread.tacv2/1649148201440?context=%7b%22Tid%22%3a%22eb0e26eb-bfbe-47d2-9e90-ebd2426dbceb%22%2c%22Oid%22%3a%2270064893-d07f-40d7-b83b-9fe3b0107d73%22%7d

Profesor Andrzej Rychard – socjolog, członek korespondent PAN, dyrektor Instytutu Filozofii i Socjologii PAN, Przewodniczący Rady Fundacji im. Stefana Batorego, członek Interdyscyplinarnego Zespołu ds. COVID-19 przy Prezesie PAN. Członek Komitetu Socjologii PAN, wykładowca i visiting profesor na wielu uniwersytetach zagranicznych.

Zajmuje się socjologią instytucji, socjologią polityki, gospodarki oraz socjologią postkomunistycznej transformacji. Ostatnio pracuje nad teoretycznymi ujęciami procesów transformacji i kontr-transformacji oraz w ramach grantu NCN nad instytucjonalizacją i legitymizacją podatku od dochodów osobistych, głownie na początku lat 90. Komentator w mediach polskich i zagranicznych.

Autor wielu publikacji polskich i zagranicznych. Wśród ostatnich publikacji:  Legacy of Polish Solidarity: Social Activism, Regime Collapse, and Building a New Society (współredakcja), Peter Lang, Frankfurt am Main, 2015, PiS: The End of The Beginning, w: Poland’s Memory Wars, J. Harper (ed.), CEU Press, 2018, Zrozumieć COVID-19, (współautorstwo), w: Academia nr 4/64/2020.

Organizator:
Instytut Socjologii Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie

Współorganizatorzy:
Interdyscyplinarne Centrum Analiz Społeczno-Prawnych UJ

Sekcja Socjologii Prawa Polskiego Towarzystwa Socjologicznego

Zaproszenie na wykład Profesora Henryka Domańskiego

Szanowni Państwo,

w imieniu Dyrektor Instytutu Socjologii UJ dr hab. Kai Gadowskiej, prof. UJ, mamy przyjemność serdecznie zaprosić Państwa na wykład Profesora Henryka Domańskiego pt. Symboliczne i “obiektywne” dystanse klasowe. Polska: 2019 – 2021, który odbędzie się w ramach cyklu Spotkań Mistrzowskich Instytutu Socjologii UJ – serii spotkań on-line z wybitnymi przedstawicielkami i przedstawicielami życia naukowego w Polsce i na świecie.

Kilka słów o wykładzie:

Na dystanse społeczne związane z położeniem materialnym, pozycją rynkową i walką o interesy pracownicze nakładają się dystanse symboliczne, opierające się na zachowaniach i wartościowaniu ludzi według kryteriów wyższości-niższości, czy też jakichkolwiek cech, które mogą być tak interpretowane (Bourdieu, Friedman, Lamont, …). Jest to efekt przekonania o istnieniu „sprawiedliwego świata”, który reguluje zachowania jednostek, i że pewne zachowania zasługują na pozytywną ocenę a inne na negatywną i proporcjonalnie do tego powinno się ludzi wynagradzać. Podłożem kształtowania się dystansów symbolicznych jest styl życia utożsamiany z wzorami uczestniczenia w kulturze. Powstaje pytanie, w jakim stopniu prawidłowości dotyczące tych zjawisk, uchwycone w kilku krajach zachodnich, występują w Polsce? Czy symboliczne dystanse klasowe hierarchizują ludzi silniej czy słabiej w porównaniu z położeniem materialnym i pozycją rynkową.   

Empiryczną podstawą mojego wystąpienia będą wyniki badania ilościowego (2019) i jakościowego (2021) nad stratyfikacją gustów muzycznych i innych stylów życia. Kwestie te trzeba rozpatrywać w kontekście dostosowywania się podziałów klasowych do „nowych” strategii, związanych z globalizacją i kulturą masową. Z analiz dla Polski wynika, że ludzie posługują się różnymi strategiami w celu obrony lub podniesienia własnego statusu, co związane jest z pozycją klasową. W klasach niższych są to m.in. ostentacyjna konsumpcja i snobizm, z kolei w „wyższej klasie średniej” – picie taniego alkoholu, traktowanego jako sprzeciw wobec mainstreamu, lubienie disco-polo traktowane jako ironiczne dystansowanie się wobec złego gustu, romantyzacja ubóstwa, lub omniworyzm polegający na łączeniu potraw drogich z tanimi, dla podkreślenia własnej otwartości i potrzeb poznawczych. 

Profesor Henryk Domański

Wykład odbędzie się 17 marca (czwartek) o godz. 18:00 na platformie MsTeams

link do spotkania:

https://teams.microsoft.com/l/meetup-join/19%3aebIrDvNLJJr2OG8RB8kyEkNDcAFOEJZNhqw3Sxiya8E1%40thread.tacv2/1644928595940?context=%7b%22Tid%22%3a%22eb0e26eb-bfbe-47d2-9e90-ebd2426dbceb%22%2c%22Oid%22%3a%2270064893-d07f-40d7-b83b-9fe3b0107d73%22%7d

kod zespołu: wol5yer

prof. dr hab. Henryk Domański – socjolog, kierownik Zespołu Badań Struktury Społecznej oraz Zespołu Studiów nad Metodami i Technikami Badań Socjologicznych w Instytucie Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk. W latach 2000–2012 dyrektor IFiS PAN. Jest członkiem Komitetu Socjologii PAN i Rady Doskonałości Naukowej I kadencji.

Zajmuje się badaniem uwarstwienia społecznego, ruchliwości społecznej, metodologią badań społecznych i międzynarodowymi badaniami porównawczymi. Autor lub współautor wielu książek, m.in. Zadowolony niewolnik. Studium o nierównościach społecznych między mężczyznami i kobietami w Polsce (1992), Społeczeństwa klasy średniej (1994), O ruchliwości społecznej (2004), Struktura społeczna (2007), Sprawiedliwe nierówności zarobków w odczuciu społecznym (2013).

Wykładał między innymi w Inter-University Centre for Postgraduate Studies w Dubrowniku. Był stypendystą Uniwersytetu w Heidelbergu, Nuffield College i Saint Ann College na Uniwersytecie Oksfordzkim, Uniwersytetu Stanu Ohio, Narodowego Uniwersytetu Australijskiego (Canberra).

Organizator:
Instytut Socjologii Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie

Współorganizatorzy:
Interdyscyplinarne Centrum Analiz Społeczno-Prawnych UJ
Sekcja Socjologii Prawa Polskiego Towarzystwa Socjologicznego

Zaproszenie na wykład Profesora Michała Kosińskiego

Szanowni Państwo,

w imieniu Dyrektor Instytutu Socjologii UJ dr hab. Kai Gadowskiej, prof. UJ mam przyjemność serdecznie zaprosić Państwa na wykład Profesora Michała Kosińskiego pt. Koniec Prywatności, który odbędzie się w ramach cyklu Spotkań Mistrzowskich Instytutu Socjologii UJ – serii spotkań on-line z wybitnymi przedstawicielkami i przedstawicielami życia naukowego w Polsce i na świecie.

Kilka słów o wykładzie:

Jednostki, organizacje i społeczeństwa coraz częściej przenoszą się do środowiska cyfrowego. Coraz większa część naszych działań – takich jak kontakty towarzyskie, praca, rozrywka, zakupy, a nawet randki – jest obecnie realizowana poprzez urządzenia i usługi cyfrowe. Takie cyfrowo zapośredniczone działania można łatwo rejestrować, tworząc duże ilości śladów naszych zachowań w sieci. Uzyskane w ten sposób dane są przekazywane do coraz bardziej zaawansowanych algorytmów, co daje bezprecedensową możliwość zrozumienia, przewidywania i wpływania na nasze dalsze zachowanie. Wpływa to w sposób znaczący na życie i doświadczenia jednostek, zmienia kształt społeczeństw i prowadzi do powstania nowych produktów, gałęzi przemysłu i modeli biznesowych. Wiele z tych zmian przynosi korzyści, ale istnieją również wyzwania – począwszy od utraty prywatności po masową propagandę napędzaną sztuczną inteligencją.  

To na nas spoczywa zobowiązanie, że zbudujemy Globalną Wioskę, a nie świat Mad Max. 

Profesor Michał Kosiński

Wykład odbędzie się 3 marca br. (czwartek) o godz. 18:00 na platformie MsTeams

link do spotkania:

https://teams.microsoft.com/l/meetup-join/19%3aEo0Q5uO-wOuj1ZTlOz8Z59kUsjE7vqr8rBCG4tJ1iXw1%40thread.tacv2/1644326947862?context=%7b%22Tid%22%3a%22eb0e26eb-bfbe-47d2-9e90-ebd2426dbceb%22%2c%22Oid%22%3a%2270064893-d07f-40d7-b83b-9fe3b0107d73%22%7d

kod zespołu: q15cq66

Michał Kosiński – profesor nadzwyczajny w Graduate School of Business na Uniwersytecie Stanforda. Bada ludzi w środowisku cyfrowym przy użyciu najnowocześniejszych metod obliczeniowych, AI i Big Data. Współautor popularnego podręcznika Modern Psychometrics. Opublikował ponad 90 recenzowanych artykułów w wiodących czasopismach, w tym Nature Scientific Reports, Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS), Psychological Science, Journal of Personality and Social Psychology (JPSP), Machine Learning.

Prowadzone przez niego badania były inspiracją m.in. dla twórców okładki The Economist, spektaklu teatralnego z 2014 roku zatytułowanego Prywatność, szeregu wykładów cyklu TED i były omawiane w tysiącach książek, artykułów prasowych, podcastów i filmów dokumentalnych.

Uzyskał stopień doktora psychologii na Uniwersytecie Cambridge oraz tytuł magistra z psychometrii i psychologii społecznej. Był stypendystą na Stanford’s Computer Science Department, zastępcą Dyrektora University of Cambridge Psychometrics Centre oraz badaczem w Microsoft Research (Machine Learning Group).

Więcej informacji na stronie: https://www.michalkosinski.com/curriculum-vitae

Organizator:
Instytut Socjologii Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie

Współorganizatorzy:
Interdyscyplinarne Centrum Analiz Społeczno-Prawnych UJ

Sekcja Socjologii Prawa Polskiego Towarzystwa Socjologicznego

Zaproszenie na wykład Profesor Mirosławy Grabowskiej

Szanowni Państwo,

w imieniu Dyrektor Instytutu Socjologii UJ dr hab. Kai Gadowskiej, prof. UJ mam przyjemność serdecznie zaprosić Państwa na wykład Profesor Mirosławy Grabowskiej pt. Młodzi idą. Zmiany religijności społeczeństwa polskiego, który odbędzie się w ramach cyklu Spotkań Mistrzowskich Instytutu Socjologii UJ – serii spotkań on-line z wybitnymi przedstawicielkami i przedstawicielami życia naukowego w Polsce i na świecie.

Kilka słów o wykładzie:

Obecnie nie zadaje się już pytania, „czy” religijność społeczeństwa polskiego się zmienia, bo dokumentują to liczne badania, także badania CBOS, które będą tu analizowane. Pytamy raczej „jak” i „dlaczego” to się dzieje: na czym ten proces polega, jakie są jego mechanizmy, jakie czynniki go przyspieszają. 

Niełatwo na te pytania odpowiedzieć. Po pierwsze dlatego, że religijność jest postawą złożoną, wielowymiarową i nie wszystkie jej wymiary muszą podlegać zmianom w tym samym tempie; nie wszystkie są też uwzględniane w badaniach. Po drugie dlatego, że tak złożona postawa jest wielorako powiązana, a więc i wielorako zależna od społecznego otoczenia. 

Cele mojej prezentacji są skromniejsze, ograniczone posiadanymi danymi. Przedstawiona zostanie analiza deklaracji wiary oraz częstości chodzenia do kościoła. Te dwie cechy traktowane są jako swoisty „kościec” religijności, a dokonane ustalenia – jako podstawa diagnozy procesu zmiany religijności. Podjęta zostanie próba odpowiedzi na pytanie, od czego te zmiany zależą – od jakich cech, od jakich instytucji: Rodziny (słabość religijnego wychowania w rodzinie)? Szkoły (niepowodzenie religijnej edukacji w szkole)? Kościoła (wielorako nadwyrężony wizerunek Kościoła)? Od jakichś wpływów zewnętrznych? 

Profesor Mirosława Grabowska

Wykład odbędzie się 3 lutego 2022 r. (czwartek) o godz. 18:00 na platformie MsTeams

link do spotkania: https://teams.microsoft.com/l/meetup-join/19%3a2ma5YxzjDOm5Z50dUjoAVj6IL2_WC482loApb0Mv2E41%40thread.tacv2/1642418523398?context=%7b%22Tid%22%3a%22eb0e26eb-bfbe-47d2-9e90-ebd2426dbceb%22%2c%22Oid%22%3a%2270064893-d07f-40d7-b83b-9fe3b0107d73%22%7d

kod zespołu: dw1iss9

Prof. dr hab. Mirosława Grabowska pracuje na Wydziale Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego. Od 2008 roku jest Dyrektorem CBOS. Interesuje się i prowadzi badania z zakresu metodologii, socjologii polityki oraz socjologii religii. Podstawowe publikacje: napisana wspólnie z Tadeuszem Szawielem Budowanie demokracji (2001 i 2003); Podział postkomunistyczny. Społeczne podstawy polityki w Polsce po 1989 roku (2004); Bóg a sprawa polska. Poza granicami teorii sekularyzacji (2018); The Post-communist Cleavage. Social Bases of Politics in Poland after 1989 (2021).

Była visiting scholar na Stanford University (USA), fellow w Institute for Advanced Study, Princeton (USA), visiting professor na University of Wisconsin – Madison (USA) oraz na Uniwersytecie Jana Gutenberga w Moguncji (Niemcy).

Organizator:
Instytut Socjologii Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie

Współorganizatorzy:
Interdyscyplinarne Centrum Analiz Społeczno-Prawnych UJ
Sekcja Socjologii Prawa Polskiego Towarzystwa Socjologicznego

Zaproszenie na wykład Profesora Dariusza Jemielniaka

Szanowni Państwo,

w imieniu Dyrektor Instytutu Socjologii UJ dr hab. Kai Gadowskiej, prof. UJ mamy przyjemność serdecznie zaprosić Państwa na wykład Profesora Dariusza Jemielniaka pt. Thick Big Data. O nowoczesnym podejściu do metod badań społecznych, który odbędzie się w ramach cyklu Spotkań Mistrzowskich Instytutu Socjologii UJ – serii spotkań on-line z wybitnymi przedstawicielkami i przedstawicielami życia naukowego w Polsce i na świecie.

Kilka słów o wykładzie:

Big Data pozwala na zachłyśnięcie się dawniej niedostępną skalą danych o zachowaniach ludzkich. Można mówić wręcz o “datyfikacji” nauk społecznych. Jednakże powoduje ona także natłok wniosków z przypadkowych korelacji, brak kontekstualizacji wyników, a także płytkie interpretacje. To paradoks, ale im większy zalew danych ilościowych, tym większa potrzeba badań jakościowych. O ile interpretacja tradycyjnych badań ilościowych samodzielnie jest możliwa, bo mają zazwyczaj sporą kontekstualizację, o tyle Big Data często ma jej znacznie mniej. W końcu problemem przestaje być dostęp do samych danych, a staje się nadawanie im sensu. W wykładzie chcę powiedzieć o nowej metodologii badań, podejściu Thick Big Data, łączącym badania etnograficzne z badaniami z zakresu data science.

Profesor Dariusz Jemielniak

Wykład odbędzie się 20 stycznia 2022 r. (czwartek) o godz. 18:00 na platformie MsTeams

link do spotkania:

https://teams.microsoft.com/l/meetup-join/19%3amwyWnxAC2fm8QSUeSwapTMjhHz848iuX4vX3taCNKQ41%40thread.tacv2/1639565586490?context=%7b%22Tid%22%3a%22eb0e26eb-bfbe-47d2-9e90-ebd2426dbceb%22%2c%22Oid%22%3a%2270064893-d07f-40d7-b83b-9fe3b0107d73%22%7d

kod zespołu: z4jslso

Dariusz Jemielniak jest profesorem w Akademii Leona Koźmińskiego i faculty associate w Berkman-Klein Center for Internet and Society na Harvardzie, jak i członkiem Rady Powierniczej Fundacji Wikimedia. Jest członkiem korespondentem PAN. Pracował także na MIT, Cornell University i Berkeley.  Najważniejsze książki: “Common Knowledge?” (2014, Stanford University Press), “Collaborative Society” (2020, MIT Press, współaut. A. Przegalińska), “Thick Big Data” (2020, Oxford University Press).

Organizator:
Instytut Socjologii Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie

Współorganizatorzy:
Interdyscyplinarne Centrum Analiz Społeczno-Prawnych UJ
Sekcja Socjologii Prawa Polskiego Towarzystwa Socjologicznego

Zaproszenie na wykład Profesora Krzysztofa T. Koneckiego

Szanowni Państwo, 

mamy przyjemność serdecznie zaprosić Państwa na wykład Profesora Krzysztofa T. Koneckiego pt. Idea towarzyskości i nietowarzyskości. Kilka uwag o ładzie interakcyjnym we współczesnej Polsce, który odbędzie się w ramach cyklu Spotkań Mistrzowskich Instytutu Socjologii UJ – serii spotkań on-line z wybitnymi przedstawicielkami i przedstawicielami życia naukowego w Polsce i na świecie.

Kilka słów o wykładzie: 

Wykład będzie dotyczył koncepcji towarzyskości oraz rytuałów interakcyjnych jako elementów konstruowania ładu interakcyjnego. Uwarunkowania ładu interakcyjnego będą analizowane w terminach koncepcji interakcjonistycznych i socjologii kontemplatywnej. Zaburzenia w ładzie interakcyjnym spowodowane mogą być określoną interpretacją i oceną zmian strukturalnych, ideologicznych dyskursów, a także indywidualnymi orientacjami na wartości i symbole występujące w rytuałach interakcyjnych. Analizy zostaną zilustrowane przykładami aktów komunikacji, reakcji na interakcje i przykładami „złej mowy” oraz wzburzenia emocjonalnego. Obserwacja i analiza ładu bądź nieładu interakcyjnego będzie zaczynem dyskusji o bardziej ogólnych procesach zachodzące w społeczeństwie. 

 

Profesor Krzysztof T. Konecki 

Wykład odbędzie się 9 grudnia 2021 roku (czwartek) o godz. 18:00 na platformie MsTeams 

link do spotkania:

https://teams.microsoft.com/l/meetup-join/19%3aMYrtaVYXqLaHUTiCI-mlSm08oyhCJpEHIWO4AqxRlsI1%40thread.tacv2/1637836905775?context=%7b%22Tid%22%3a%22eb0e26eb-bfbe-47d2-9e90-ebd2426dbceb%22%2c%22Oid%22%3a%2270064893-d07f-40d7-b83b-9fe3b0107d73%22%7d  

kod zespołu: ns6jfa6 

Krzysztof T. Konecki – profesor socjologii, Kierownik Katedry Socjologii Organizacji i Zarządzania Instytutu Socjologii Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego Uniwersytetu Łódzkiego. Jego zainteresowania naukowe i badawcze obejmują socjologię jakościową, socjologię interakcji, interakcjonizm symboliczny, socjologię ciała, metodologię nauk społecznych, socjologię wizualną, komunikację i zarządzanie międzykulturowe, kulturę organizacyjną i zarządzanie oraz socjologię kontemplacyjną. Jest redaktorem naczelnym Przeglądu Socjologii Jakościowej. Pełni funkcję Przewodniczącego Polskiego Towarzystwa Socjologicznego, jest członkiem Komitetu Socjologii Polskiej Akademii Nauk. Był także członkiem Komitetu Wykonawczego Europejskiego Towarzystwa Socjologicznego. Autor wielu artykułów i książek z zakresu metodologii jakościowej. Twórca Visual Grounded Theory, jakościowej metodyki wizualnej analizy danych 

Organizator:
Instytut Socjologii Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie

Współorganizatorzy:
Interdyscyplinarne Centrum Analiz Społeczno-Prawnych UJ
Sekcja Socjologii Prawa Polskiego Towarzystwa Socjologicznego

Zaproszenie na wykład Profesora Michała Kaczmarczyka

Szanowni Państwo,

w imieniu Dyrektor Instytutu Socjologii UJ dr hab. Kai Gadowskiej, prof. UJ mam przyjemność serdecznie zaprosić Państwa na wykład Profesora Michała Kaczmarczyka pt. Wiedza w obliczu populizmu, który odbędzie się w ramach cyklu Spotkań Mistrzowskich Instytutu Socjologii UJ – serii spotkań on-line z wybitnymi przedstawicielkami i przedstawicielami życia naukowego w Polsce i na świecie.

Kilka słów o wykładzie:

Sieć internetowa i związane z nią technologie niebywale zwiększyły dostępność wiedzy i możliwość uzupełniania jej zasobów przez niemal każdego. Jednocześnie w społeczeństwie informacyjnym spada zaufanie do ekspertów i rośnie wiara w niesprawdzone przekonania. Zjawiska te bywają uważane za jedno ze źródeł sukcesów populizmu politycznego. Jednym z jego przejawów jest zresztą wzbudzanie niechęci do ekspertów i przenoszenie idei równości politycznej do sfery wiedzy, tak jakby wszyscy mieli równe prawo do bycia ekspertami w każdej sprawie. Tendencję tę wzmacnia jeszcze głoszone niekiedy hasło zastąpienia ekspertów „sztuczną inteligencją”.
W proponowanym wykładzie chciałbym potraktować wiedzę nie jako zasób, lecz proces i ukazać ją w trzech przykładowych kontekstach praktycznych: jako wiedzę profesjonalną, jako wiedzę naukową oraz, w szczególności, wiedzę socjologiczną. Odnosząc się do każdego z tych rodzajów wiedzy pokażę, jak jest ona tworzona, jakie pełni funkcje społeczne i jakim wyzwaniom musi współcześnie sprostać. Szczególną uwagę chciałbym poświęcić wiedzy profesjonalnej, związanej z działalnością profesjonalną, którą definiuję, za Niklasem Luhmannem jako związaną z pracą nad ludźmi. Będę dowodził, że tego rodzaju działalność obejmuje nie tylko wiedzę techniczną związaną wykonywanymi czynnościami, ale także wiedzę interakcyjną oraz refleksyjną dotyczącą funkcji systemu społecznego, z którym dana profesja jest związana. Odniosę się między innymi do profesji sędziowskiej i jej funkcji w systemie prawa oraz całym społeczeństwie. Będę przy tym starał się uzasadnić tezę, że ponieważ wiedza profesjonalna nie ogranicza się do „usługi eksperckiej”, profesje nie mogą zostać łatwo zastąpione przez sztuczną inteligencję, a ich osłabienie przez populizm i nowe autorytaryzmy może mieć dalekosiężne skutki dla struktury nowoczesnych społeczeństw. Na koniec powiem o tym, dlaczego moim zdaniem, niektóre tendencje teoretyczne we współczesnej socjologii zamiast wiedzę wzmacniać mogą niekiedy prowadzić do jej dezawuacji.

Profesor Michał Kaczmarczyk

Wykład odbędzie się 18 listopada 2021 roku (czwartek) o godz. 18:00 na platformie MsTeams

link do spotkania:

https://teams.microsoft.com/l/meetup-join/19%3aw05lkJKCbQRcRovfY_FaEwrru_ZwPtWLMRhxkpNRquQ1%40thread.tacv2/1636273894666?context=%7b%22Tid%22%3a%22eb0e26eb-bfbe-47d2-9e90-ebd2426dbceb%22%2c%22Oid%22%3a%2270064893-d07f-40d7-b83b-9fe3b0107d73%22%7d

Michał Roch Kaczmarczyk (ur. 1978), socjolog i prawnik, pracuje jako profesor uczelni w Instytucie Socjologii Uniwersytetu Gdańskiego, w którym kieruje Zakładem Teorii Socjologicznej i Metodologii Nauk Społecznych. Interesuje się historią teorii społecznej, arbitrażem międzynarodowym, ruchami protestu oraz nieposłuszeństwem obywatelskim. Był redaktorem „Studiów Socjologicznych” oraz komitetu redakcyjnego serii wydawniczej Współczesne teorie socjologiczne wydawnictwa Nomos. Tłumaczy literaturę naukową z języka niemieckiego i angielskiego. Jego książka Wstęp do socjologicznej teorii własności otrzymała w 2007 roku nagrodę im. Ludwika Krzywickiego Polskiej Akademii Nauk. Za tłumaczenie Systemu społecznego Talcotta Parsonsa został w 2010 roku nagrodzony przez Polskie Towarzystwo Socjologiczne. W latach 2010-2012 był stypendystą Fundacji Kościuszkowskiej, a w latach 2011–2012 prowadził zajęcia na State University of New York at Buffalo. W latach 2015–2016 był stypendystą Swedish Collegium for Advanced Study w Uppsali a w latach 2008 oraz 2020 Max-Weber-Kolleg w Erfurcie. W 2020 został wyróżniony Nagrodą im. Jana Długosza za książkę Aporia wolności. Krytyka teorii społecznej. Za tę samą książkę otrzymał także Nagrodę Dziennikarzy na Poznańskich Targach Książki

Organizator:
Instytut Socjologii Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie

Współorganizatorzy:
Interdyscyplinarne Centrum Analiz Społeczno-Prawnych UJ
Sekcja Socjologii Prawa Polskiego Towarzystwa Socjologicznego

Zaproszenie na wykład Profesora Grzegorza Ekierta

Szanowni Państwo,

mamy przyjemność serdecznie zaprosić Państwa na wykład Profesora Grzegorza Ekierta pt. Czy można zbudować demokrację bez demokratów?, który odbędzie się w ramach cyklu Spotkań Mistrzowskich Instytutu Socjologii UJ – serii spotkań on-line z wybitnymi przedstawicielkami i przedstawicielami życia naukowego w Polsce i na świecie

Kilka słów o wykładzie:

Współczesne badania nad populizmem preferują kategorię „podaży” w wyjaśnianiu sukcesu partii populistycznych w różnych krajach. I rzeczywiście, odwrót od liberalnej demokracji w najbardziej rozwiniętych państwach postkomunistycznych nie daje się łatwo wyjaśnić używając kategorii „popytu,” która zakłada marginalizację ekonomiczną dużych segmentów populacji. Według zwolenników tego podejścia, miałaby być ona rezultatem neoliberalnych reform po 1989 roku, drastycznych cięć w programach socjalnych i otwarcia ekonomii na presję globalizacji.

Takie wyjaśnienia są raczej bezpodstawne dla krajów Europy Środkowo-Wschodniej, gdzie neoliberalne reformy ekonomiczne wygenerowały dynamiczny wzrost gospodarczy i podniosły poziom życia mieszkańców w sposób rzadko notowany w historii ekonomii światowej. Jest więc bezpieczniej założyć, że postępujący odwrót od demokracji liberalnej jest raczej efektem działań wprowadzanych odgórnie przez nacjonalistyczne partie prawicowe, które wygrały wybory i przejęły władzę w tych krajach, niż rezultatem buntu zdesperowanych mas. Po zdobyciu władzy partie te użyły demokratycznego mandatu, żeby ograniczać wolności obywatelskie i rządy prawa oraz ignorować konstytucyjne reguły gry. Podporządkowały sobie administrację państwową, przekształciły media publiczne w partyjne tuby propagandowe i zaczęły agresywnie promować specyficznie rozumiany interes narodowy ponad obligacjami wynikającymi z członkostwa w Unii Europejskiej. Zaczęły tez manipulować prawem wyborczym, żeby zapewnić sobie zwycięstwo w kolejnych wyborach.

Wprawdzie demokracja w Polsce i na Węgrzech jest powoli likwidowana od góry, lecz agresywny nacjonalizm partii rządzących z ich fundamentalizmem religijnym, homofobią i rasizmem nie byłby skuteczny bez poparcia dużych segmentów społeczeństwa. Prawicowy dyskurs populistyczny rezonuje z poglądami i wartościami twardych elektoratów prawicowych, które są wystarczająco duże, żeby zapewnić zwycięstwo partiom nacjonalistycznym.
Podczas wykładu spróbuję przedstawić, na czym polega tradycyjna ludowa orientacja autorytarna i jak przystaje ona do nacjonalistycznych, populistycznych i fundamentalistycznych idei głoszonych przez prawicowe partie polityczne. Będę starał się pokazać, że poparcie dla takich partii jak Fidesz czy PiS jest rezultatem specyficznego procesu modernizacji pod rządami komunistów, który sprawił, że tradycyjne kultury polityczne peryferii Europy przetrwały i stały się ważną częścią polityki postkomunistycznej.

Trzydzieści lat po upadku komunizmu i po dwóch dekadach integracji europejskiej, znaczna część elektoratu w tych krajach nie akceptuje liberalnej demokracji, pluralizmu i tolerancji – i jest wystarczająco zorganizowana, żeby narzucić swoją wolę polityczną większości. Jak to widać w Polsce i na Węgrzech demokracja nie może przetrwać bez demokratów nawet jeśli instytucje polityczne są poprawnie skonstruowane i sytuacja międzynarodowe sprzyja konsolidacji rządów demokratycznych.

Profesor Grzegorz Ekiert

Wykład odbędzie się 28 października 2021 roku (czwartek) o godz. 18:00 na platformie MsTeams

link do spotkania:

https://teams.microsoft.com/l/meetup-join/19%3aYsc0pwpFutNZjx2A7sPZJiYkCJY0N_umgLys-urwdP81%40thread.tacv2/1634200108714?context=%7b%22Tid%22%3a%22eb0e26eb-bfbe-47d2-9e90-ebd2426dbceb%22%2c%22Oid%22%3a%2270064893-d07f-40d7-b83b-9fe3b0107d73%22%7d
kod zespołu: pguedtm

Grzegorz Ekiert jest profesorem nauk politycznych na Universytecie Harvarda (Laurence A. Tisch Professor of Government), Dyrektorem Minda de Gunzburg Center for European Studies oraz profesorem (Senior Scholar) w Harvard Academy for International and Area Studies. Specjalizuje się w polityce porównawczej, a w szczególności w studiach nad zmianą reżimów politycznych i demokratyzacją, społeczeństwem obywatelskim i ruchami społecznymi oraz polityką krajów Europy Środkowej i Wschodniej.
Opublikował między innymi: Ruling by Other Means: State-Mobilized Movements (co-editors Elizabeth J. Perry and Yan Xiaojun), Cambridge University Press, 2020; Capitalism and Democracy in Central and Eastern Europe: Assessing the Legacy of Communist Rule (co-editor Stephen Hanson), Cambridge University Press 2003; Rebellious Civil Society. Popular Protest and Democratic Consolidation in Poland (co-author Jan Kubik, Rutgers University) University of Michigan Press 1999; The State Against Society: Political Crises and Their Aftermath in East Central Europe, Princeton University Press 1996. Jego prace były publikowane w czołowych czasopismach z obszaru nauk społecznych oraz pracach zbiorowych w USA, Europie i Azji.

Organizator:
Instytut Socjologii Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie

Współorganizatorzy:
Interdyscyplinarne Centrum Analiz Społeczno-Prawnych UJ
Sekcja Socjologii Prawa Polskiego Towarzystwa Socjologicznego

Zaproszenie na wykład Profesora Jerzego Zajadło

Szanowni Państwo,

mamy przyjemność serdecznie zaprosić Państwa na wykład Profesora Jerzego Zajadło pt. Minima iuridica – refleksje o pewnych (nie)oczywistościach prawniczych, który odbędzie się w ramach cyklu Spotkań Mistrzowskich Instytutu Socjologii UJ – serii spotkań on-line z wybitnymi przedstawicielkami i przedstawicielami życia naukowego w Polsce i na świecie.

Kilka słów o wykładzie:

W świadomości współczesnych prawników język łaciński przetrwał głównie za sprawą krótkich sentencji, fraz, zwrotów, terminów czy pojęć.  Dzięki pewnej specyficznej rytmiczności języka łacińskiego łatwo wpadają nam w ucho i urzekają nas swoją lapidarnością i syntetycznością, a jednocześnie niejednokrotnie przemawia przez nie zakumulowana przez wieki w prawie i w nauce prawa niezwykła mądrość filozoficzno-prawna. Możemy nie znać szczegółowo treści dzieł, listów, mów politycznych i procesowych Cycerona czy fragmentów Digestów z opiniami Gaiusa, Paulusa czy Ulpiana, ale mimo to we współczesnym języku prawniczym często je cytujemy – ich przesłanie zdaje się być bowiem w niektórych przypadkach ponadczasowe i uniwersalne.

Warto przyjrzeć się niektórym z nich chociażby po to, by zrozumieć ich sens, zarówno ten, w którym były pierwotnie użyte, jak i ten, w którym my je dzisiaj stosujemy. Nie zawsze będą tożsame, ponieważ każda z tych sentencji czy fraz była sformułowana w określonym kontekście historycznym, politycznym, prawnym i społecznym, ale jednocześnie już dawno oderwały się od tych kontekstów i zaczęły żyć swoim własnym życiem. W niektórych przypadkach współczesne znaczenie różni się wręcz znacznie od pierwowzoru. O tym, że są jednak obecne we współczesnym obrocie prawnym, najlepiej świadczy częstotliwość z jaką pojawiają się np. w działalności Rzecznika Generalnego i Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.  

Ale jest jeszcze lepszy i bliższy nam przykład. Na kolumnach otaczających budynek Sądu Najwyższego w Warszawie umieszczono osiemdziesiąt sześć łacińskich inskrypcji – zdecydowana większość z nich pochodzi z Digestów Justyniania, a więc ich autorami byli rzymscy prawnicy, głównie z okresu klasycznego; niektóre z tych sentencji zaczerpnięto też z innych źródeł. Nie znalazły się tam jednak na darmo i przez przypadek, ponieważ wszystkie one (i jeszcze wiele innych) ucieleśniają pewną zakumulowaną przez wieki mądrość prawniczą, a więc są pewnymi minima iuridica w przyjętym przez mnie znaczeniu. Kiedy jako prawnicy przekraczamy próg polskiego sądu, nie tylko Sądu Najwyższego, powinny tam wkraczać razem z nami. I o tym w gruncie rzeczy jest ten wykład. 

Profesor Jerzy Zajadło

Wykład odbędzie się 20 maja 2021 roku (czwartek) o godz. 18:00 na platformie MsTeams.

Prof. dr hab. Jerzy Zajadło – prawnik i filozof, profesor zwyczajny Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego, związany z Katedrą Teorii i Filozofii Państwa i Prawa Uniwersytetu Gdańskiego. Członek-korespondent Polskiej Akademii Nauk i Polskiej Akademii Umiejętności, stypendysta Fundacji Alexandra von Humboldta, laureat licznych nagród naukowych (m. in. im. Jana Heweliusza, Tadeusza Kotarbińskiego i Leona Petrażyckiego). Autor i redaktor ponad czterystu prac naukowych, w tym m. in. monografii Formuła Radbrucha, Odpowiedzialność za Mur, Studia Grotiana, Dylematy humanitarnej interwencji, Po co prawnikom filozofia prawa, Sędziowie i niewolnicy, Lord Mansfield, Radbruch, Schmitt, Kaufmann, Kantorowicz oraz Minima iuridica – refleksje o pewnych (nie)oczywistościach prawniczych.

Organizator:
Instytut Socjologii Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie

Współorganizatorzy:
Interdyscyplinarne Centrum Analiz Społeczno-Prawnych UJ
Sekcja Socjologii Prawa Polskiego Towarzystwa Socjologicznego

Zaproszenie na wykład Profesora Krzysztofa Frysztackiego 

Zapraszamy Państwa na wykład Profesora Krzysztofa Frysztackiego pt. “Kłopotliwe i dyskusyjne zagadnienia welfare”, który odbędzie się w ramach cyklu Spotkań Mistrzowskich Instytutu Socjologii UJ – serii spotkań on-line z wybitnymi przedstawicielkami i przedstawicielami życia naukowego w Polsce i na świecie.

Kilka słów o wykładzie:

Problematyka welfare, social welfare odznacza się między innymi dwiema kluczowymi cechami. Z jednej strony jest nadzwyczaj rozbudowana oraz wywiera zasadniczy wpływ na rozmaite aspekty ludzkiego i społecznego funkcjonowania. Z drugiej strony, dane jej są w istocie nieprzezwyciężalne kontrowersje i odmienność poglądów. Jak potocznie się uznaje, kryje się za nią splot zagadnień pomocowych (pomocy społecznej), na co niniejszym połóżmy podstawowy nacisk, ale też kwestii mających służyć większej życiowej pomyślności. Częstokroć jest to traktowane odrębnie, ale między tymi punktami można, wręcz należy, przerzucać pomost. Kluczowym aspektem tych zjawisk i dylematów stało się pojawienie oraz rozwijanie w rozmaitych kierunkach zaangażowania państwowego, welfare state – ale w związku z tym pojawiają się pytania o właściwości, możliwości i kierunki działania „pozapaństwowych” niezależnych przejawów zaangażowania społecznego, welfare society. 

Jest to problematyka uniwersalna (stąd też skorzystanie również tutaj z angielskojęzycznych określeń), zakorzeniona zarówno w bardziej teoretycznych jak i naturalnie w aplikacyjnych wymiarach nauk społecznych, a nasza polska rzeczywistość, właściwe jej ujęcia i praktyka, są częścią tego, co występuje ogólniej, w szczególności w świecie zachodnim.     

Profesor Krzysztof Frysztacki


Wykład odbędzie się 22 kwietnia 2021 roku (czwartek) o godz. 18:00 na platformie MsTeams.

Link do spotkania:

https://teams.microsoft.com/l/meetup-join/19%3aaabd9ad32b344521883aefcbb6e9c934%40thread.tacv2/1617783421732?context=%7b%22Tid%22%3a%22eb0e26eb-bfbe-47d2-9e90-ebd2426dbceb%22%2c%22Oid%22%3a%2270064893-d07f-40d7-b83b-9fe3b0107d73%22%7d

Prof. dr hab. Krzysztof Frysztacki (Professor Emeritus Uniwersytetu Jagiellońskiego), socjolog, zajmujący się też od dawna pracą socjalną. W sumie wiele lat spędził poza krajem, ale Kraków oraz Uniwersytet Jagielloński niezmiennie pozostają dla niego fundamentalnymi środowiskowymi punktami odniesienia. Autor i współautor kilkunastu książek monograficznych, takoż redaktor i współredaktor kilkudziesięciu prac zbiorowych; oczywiście szeregu artykułów. Linia od socjologii miasta, przez socjologię problemów społecznych, ku historii i teorii pracy socjalnej, wyznacza główny splot właściwych mu zainteresowań. To znalazło również odzwierciedlenie w aktywności badawczej i wykładach na szeregu zagranicznych uczelni, głównie amerykańskich, takich jak University at Buffalo, Hunter College, Johns Hopkins University, George Washington University, Ohio State University. Wykonywał szereg zadań na rzecz polskiej społeczności akademickiej: przez lata kierował Instytutem Socjologii UJ, jak też między innymi był przewodniczącym zespołu ds. studiów socjologicznych w ramach Uniwersyteckiej Komisji Akredytacyjnej i przewodniczącym Komitetu Socjologii Polskiej Akademii Nauk.

Postscriptum od Autora: tak się składa, że poruszanymi zagadnieniami zacząłem się uważniej zajmować dokładnie trzydzieści pięć lat temu, przebywając na Uniwersytecie w Pizie. Moje późniejsze zagraniczne losy były, jak wspomniano, przede wszystkim związane z pobytami na uniwersytetach amerykańskich, ale dobrze pamiętam ów okres włoski w bardzo przyjaznym środowisku. Zaś Piazza dei Miracoli jest miejscem po prostu niepowtarzalnie pięknym. Gdy patrzy się od strony zachodniej… 

Organizator:
Instytut Socjologii Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie

Współorganizatorzy:
Interdyscyplinarne Centrum Analiz Społeczno-Prawnych UJ
Sekcja Socjologii Prawa Polskiego Towarzystwa Socjologicznego

Pożegnanie Profesora Andrzeja Kojdera

Z głębokim smutkiem przyjęliśmy wiadomość o śmierci Andrzeja Kojdera, wybitnego socjologa prawa, wieloletniego wykładowcy i profesora Uniwersytetu Warszawskiego. Był on doskonałym znawcą i popularyzatorem twórczości Leona Petrażyckiego, jak też kontynuatorem tradycji badawczej zainicjowanej przez Adama Podgóreckiego, z którym przez lata współpracował. W swoich licznych artykułach i książkach naukowych zajmował się zarówno historią socjologii prawa, jak też przemianami prawa  w Polsce i transformacją ustrojową. Na szczególną uwagę zasługują jego prace Siła i godność prawa (Oficyna Naukowa, Warszawa 2001) oraz wydane pod jego współredakcją i z głównym wkładem autorskim encyklopedyczne opracowanie Socjologia prawa: główne problemy i postacie (Wydawnictwa UW, Warszawa 2014). Andrzej Kojder był postacią niezwykle aktywną i zaangażowaną w rozwój polskiej socjologii, co znalazło wyraz w wielu pełnionych przez niego funkcjach. Był przewodniczącym Polskiego Towarzystwa Socjologicznego (1998–2002), członkiem Zarządu Transparency Polska (2001–2004), przewodniczącym Komitetu Socjologii PAN (2003–2011), przewodniczącym Rady Fundacji CBOS (2006–2009), członkiem Komitetu Badań nad Zagrożeniami przy Prezydium PAN (2007–2011), członkiem Rady Naukowej Ośrodka Badawczego Adwokatury im. Witolda Bayera (2010–2013), jak też ekspertem Narodowego Centrum Nauki (2013–2014). Pełnił również ważne funkcje w administracji państwowej, w szczególności pełnił obowiązki dyrektora Biura Obsługi Politycznej Prezydenta RP, a następnie podsekretarza stanu (1992–1995). Andrzej Kojder był niezwykle pomocnym kolegą i opiekunem naukowym. Wypromował ponad stu magistrów i dwoje doktorów. Będzie pamiętany jako ważna i wyrazista postać polskiej socjologii, wzór dbałości o jej najlepsze tradycje.

Sekcja Socjologii Prawa PTS

Zaproszenie na wykład Profesora Marcina Kuli pt. “Wspólnota – czyli co?”

Szanowni Państwo,

mamy przyjemność serdecznie zaprosić Państwa na wykład Profesora Marcina Kuli pt. „Wspólnota – czyli co?”, który odbędzie się w ramach cyklu Spotkania Mistrzowskie Instytutu Socjologii UJ – serii spotkań on-line z wybitnymi przedstawicielkami i przedstawicielami życia naukowego w Polsce i na świecie.

Kilka słów o wykładzie:

To niebagatelny temat. Pamiętam, rzecz jasna, iż rozważało go już wielu filozofów, a za nimi poruszało go wielu historyków filozofii. Przez sentyment wspomnę książkę Bronisława Baczko „Rousseau. Samotność i wspólnota”, której powstawania byłem świadkiem. Pamiętam też zdanie Leszka Kołakowskiego, ostatnio przypomniane przez Zbigniewa Mentzela, że należy utrzymywać więź z myślą wielkich filozofów, by od nich czerpać impulsy dla własnej refleksji. Kołakowski – podkreśla Mentzel – mądrość filozoficzną cenił bardziej niż „inteligencję obserwacyjną”.
Co nie najmniej ważne, z bieżącego doświadczenia wiem, że socjologowie zazwyczaj wychodzą od istniejących w nauce teorii, by je weryfikować na konkretnym materiale. Po kilkudziesięciu latach pracy historyka pozwolę sobie wszakże postąpić inaczej. Przyjrzę się znanym mi fragmentom dziejów, stawiając pytania, dotyczące zjawiska wspólnoty między ludźmi. W końcu historia jest jednym wielkim eksperymentem z zakresu nauk społecznych – nawet jeśli bez jasno sformułowanych założeń, bez kontrolowanych zmiennych, niestety najczęściej też bez zgody poddanych im uczestników, nie mówiąc już o akceptacji komisji etyki.

Profesor Marcin Kula

Wykład odbędzie się 25 marca 2021 r. (czwartek) o godz. 18:00 na platformie MsTeams

Prof. dr hab. Marcin Kula – emerytowany profesor Uniwersytetu Warszawskiego, obecnie profesor Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie, członek-korespondent PAU. Historyk, z wykształcenia także socjolog. Przez wiele lat, wykładając, starał się zintegrować socjologię i historię. Z prowadzonych przezeń zajęć uczelnianych narodziła się grupa jego książek z podtytułami „Wykłady z socjologii historycznej”, publikowanych nakładem „Biblioteki Iberyjskiej”. Ostatnio ukazał się w jej ramach tytuł „Trzeba znać zasoby symboli”, a w druku znajduje się książka „Czy trzeba być wspólnotą?”. W 2020 r. wydał też autobiograficzną „Wizytówkę historyka” (Instytut Historii Nauki PAN, Wydawnictwo ASRA-JR).

Organizator:
Instytut Socjologii Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie

Współorganizatorzy:
Interdyscyplinarne Centrum Analiz Społeczno-Prawnych UJ
Sekcja Socjologii Prawa Polskiego Towarzystwa Socjologicznego

Zaproszenie na wykład Profesor Grażyny Skąpskiej

Serdecznie zapraszamy na wykład Profesor Grażyny Skąpskiej pt. O nihilizmie prawnym raz jeszcze, który odbędzie się w ramach cyklu Spotkania Mistrzowskie Instytutu Socjologii UJ – serii spotkań on-line z wybitnymi przedstawicielkami i przedstawicielami życia naukowego w Polsce i na świecie.

Kilka słów o wykładzie:

Jak to się dzieje, że pomimo 30 lat starań o zbudowanie w Polsce demokracji funkcjonującej w oparciu o zasadę rządów prawa, jesteśmy świadkami powrotu najbardziej jaskrawych form nihilizmu prawnego, znieważenia konstytucji, lekceważenia prawa i świadomego, skoordynowanego niszczenia autorytetu wymiaru sprawiedliwości, w tym przede wszystkim sędziów i prokuratorów? To wielkie i trudne pytanie. Musimy je jednak zadać, jeżeli chcemy zrozumieć obecny stan rzeczy, możliwości wyjścia z sytuacji nihilizmu prawnego lub przeciwnie, jego pogłębienie.  

Mój wykład to próba znalezienia odpowiedzi na to pytanie. W ramach tej próby odwołam się do koncepcji prawa jako instytucji autonomicznej o historycznie i kulturowo ukształtowanym autorytecie oraz prawa ujmowanego czysto instrumentalnie, jako narzędzia, którym dysponuje władza. Odwołam się też do teorii socjologicznych dotyczących prawa oraz danych empirycznych, w tym danych statystycznych oraz wyników badań sondażowych. Wśród teorii socjologicznych szczególnie istotna wydaje się tutaj klasyczna teoria prawa Maxa Webera oraz teoria procesu cywilizacyjnego Norberta Eliasa, a także psychologiczno-społeczna teoria rozwoju moralnego Lawrenca Kohlberga. Ta ostatnia jest w moim wykładzie rozszerzona na kwestie rozwoju poznawczo-moralnego społeczeństw. Teorie te zostaną skonfrontowane z danymi empirycznymi, w tym m.in. danymi statystycznymi na temat zalewu bardzo złej jakości prawa oraz bardzo wstępnymi danymi na temat poglądów na prawo współczesnych Polaków. Podsumowaniem tego wykładu są hipotezy dotyczące ewentualnych możliwości przezwyciężenia lub pogłębienia nihilizmu prawnego. 

Profesor Grażyna Skąpska

Wykład odbędzie się 18 lutego 2021 r. (czwartek) o godz. 18:00 na platformie MsTeams

Profesor Grażyna Skąpska prowadzi badania w dziedzinie socjologii prawa, konstytucjonalizmu oraz kryzysu i degradacji demokratycznego państwa prawa w Europie Środkowo-Wschodniej, w tym w szczególności w Polsce. Była laureatką konkursów NCN czy Volkswagen Stiftung, obecnie kieruje badaniami nad świadomością prawną społeczeństwa polskiego (grant NCN w programie OPUS).

Wśród jej publikacji znajduje się 12 autorskich lub redagowanych książek, ponad 100 artykułów w czasopismach fachowych oraz tłumaczenia lub redakcja tłumaczeń książek z dziedziny socjologii ogólnej i socjologii prawa. Jej monografia From “Civil Society” to “Europe”: A Sociological Study of Constitutionalism after Communism otrzymała w roku 2012 indywidualną nagrodę I stopnia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

Profesor Grażyna Skąpska była stypendystką Fundacji im. Alexandra von Humboldt, Wissenschaftskolleg zu Berlin, a także American Bar Foundation. Na zaproszenie odbywała wizytujące profesury m.in. w Uniwersytecie Cornell (Cornell School of Law) w Stanach Zjednoczonych, w School od Law w Uniwersytecie Nowej Południowej Walii (Sydney) w Australii, trzykrotnie w Uniwersytecie Sydnejskim (Department of Jurisprudence), wizytującym profesorem DAAD w Trewirze (Niemcy), wielokrotnym wizytującym profesorem w Międzynarodowym Instytucie Socjologii Prawa w Onati.

Pełniła liczne funkcje z wyboru w polskich i międzynarodowych stowarzyszeniach naukowych, w tym przede wszystkim była Przewodniczącą Polskiego Towarzystwa Socjologicznego, Wiceprzewodniczącą Międzynarodowego Instytutu Socjologii, członkiem Komitetu Wykonawczego ISA, czy członkiem Rady Nadzorczej (Board of Trustees) amerykańskiego Stowarzyszenia Law and Society. Była także członkiem panelu ekspertów (przez trzy kadencje) w ERC (European Research Council), członkiem panelu ekspertów w Fundacji Volkswagena (przez 5 lat), a także długoletnią Przewodniczącą Konwentu Rzeczników (przedtem Zespołu Dobrych Praktyk) przy Ministrze Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

Organizatorem Spotkania jest Instytut Socjologii Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, współorganizatorami – Interdyscyplinarne Centrum Analiz Społeczno-Prawnych UJ oraz Sekcja Socjologii Prawa Polskiego Towarzystwa Socjologicznego.

Zaproszenie na wykład Profesor Małgorzaty Fuszary

Serdecznie zapraszamy na wykład Profesor Małgorzaty Fuszary pt. Feminizm stosowany, czyli bunt kobiet AD 2020, który odbędzie się w ramach cyklu Spotkań Mistrzowskich Instytutu Socjologii UJ – serii spotkań online z wybitnymi przedstawicielkami i przedstawicielami życia naukowego w Polsce i na świecie.

Kilka słów o wykładzie:

Wielotysięczne demonstracje wywołane orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego analizowane są najczęściej jako ważny ruch społeczny. Dla mnie jednak jest to przede wszystkim bunt kobiet, a najważniejszym jego elementem jest przekaz, jaki wybrzmiewa podczas tego buntu. „Feminizm to patriotyzm” – to jedna z deklaracji padających podczas demonstracji, która wskazuje na kierunek przekazu demonstrujących. Przeciwko czemu jest ten bunt? Co możemy powiedzieć na podstawie tych demonstracji o młody pokoleniu kobiet? Czy jesteśmy świadkami kształtowania nowej tożsamości kobiet w Polsce? Ciągle więcej jest tu pytań niż odpowiedzi, ale bliższe przejrzenie się tym demonstracjom może pozwolić na próbę konstruowania wstępnej odpowiedzi na te pytania, które należą do najważniejszych dla przyszłości nie tylko kobiet w Polsce.

Profesor Małgorzata Fuszara

Wykład odbędzie się 28 stycznia 2021 r. (czwartek) o godz. 18:00 na platformie MsTeams

Link do spotkania:

https://teams.microsoft.com/l/meetup-join/19%3ae43cd8cd9a6c44c8a5cf90b56dc65e28%40thread.tacv2/1610373407744?context=%7b%22Tid%22%3a%22eb0e26eb-bfbe-47d2-9e90-ebd2426dbceb%22%2c%22Oid%22%3a%2270064893-d07f-40d7-b83b-9fe3b0107d73%22%7d

Profesor Małgorzata Fuszara – prawniczka, socjolożka specjalizująca się w zagadnieniach związanych z socjologią polityki, gender studies, socjologią mniejszości etnicznych, kulturowych i społecznych oraz socjologią prawa. Współtwórczyni i kierowniczka Gender Studies przy Instytucie Stosowanych Nauk Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego. Ekspertka Rady Europy do spraw wprowadzania równości płci do głównego nurtu działań politycznych i społecznych. W latach 2014–2015 pełniła funkcję Pełnomocniczki Rządu ds. Równego Traktowania.

Prowadziła zajęcia z zakresu gender studies w USA (Ann Arbor) i Hiszpanii (Oniati). Jest członkinią komitetów redakcyjnych naukowych czasopism: “Signs. Journal of Women in Culture and Society”; “European Journal of Women’s Studies” i “Societas/Communitas”. W latach 2000-2006 członkini międzynarodowej rady International Institute of Sociology of Law w Oniati (Hiszpania), w latach 2006–2010 – zarządu Research Committee on Sociology of Law.

Autorka licznych prac i książek poświęconych udziałowi kobiet w polityce i życiu publicznym.

Organizatorem Spotkania jest Instytut Socjologii Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, współorganizatorami – Interdyscyplinarne Centrum Analiz Społeczno-Prawnych UJ oraz Sekcja Socjologii Prawa Polskiego Towarzystwa Socjologicznego.

Zaproszenie na wykład Profesor Ewy Łętowskiej

Mamy przyjemność serdecznie zaprosić Państwa na wykład Profesor Ewy Łętowskiej pt. O prawie i jego artefaktach, który odbędzie się w ramach cyklu Spotkania Mistrzowskie Instytutu Socjologii UJ – serii spotkań on-line z wybitnymi przedstawicielkami i przedstawicielami życia naukowego w Polsce i na świecie.

Kilka słów o wykładzie:

Prawo jest zjawiskiem normatywnym, mówi „jak ma być”. U swej genezy powstaje jako tekst uchwalony przez parlament. Ale jest to instrument żyjący – uchwalone i „wypuszczone w świat” – zmienia się pod wpływem tych, którzy je stosują i   którzy swoją interpretacją nadają mu inną postać lub znaczenie.  To zjawisko normalne, w pewien sposób zamierzone i pozostające – do pewnego stopnia – pod kontrolą. Niekiedy jednak spod kontroli się wymyka i wtedy prawo   staje się przedmiotem interesownej manipulacji.  

Jedno z najbardziej rozpowszechnionych złudzeń dotyczy relacji tekst prawa – rzeczywistość. To idealizujące złudzenie (któremu niestety, także ulegają nauczający prawa) rzutuje na nieadekwatność metod, przy pomocy których chce się badać rzeczywistość ukształtowaną przez prawo (zawodność wywiadu, gdy chce się badać coś, ma pozostać w ukryciu; zawodność badań prowadzonych w oparciu o orzecznictwo sądowe). W konsekwencji wnioski optymalizacyjne będą oparte o fałszywy fundament, a ocena rzeczywistej relacji prawo-rzeczywistość pozostaną nierozpoznane. 

Jak odróżniać prawo od jego zmanipulowanego, nierozpoznanego artefaktu? Jaką rolę odgrywa tu spór o aksjologiczny paradygmat: czy prawo ma być mieczem w ręku silniejszego, czy też tarczą służącą słabszemu.  

Profesor Ewa Łętowska

Wykład odbędzie się 17 grudnia 2020 r. (czwartek) o godz. 18:00 na platformie MsTeams

Ewa Łętowska – prawniczka, profesor dr hab., dr h.c. (multi); członkini rzeczywista PAN, członkini czynna PAU, pierwsza Rzecznik Praw Obywatelskich (1988-1992), sędzia Naczelnego Sądu Administracyjnego (1999-2002) i Trybunału Konstytucyjnego (2002-2011). Specjalizuje się w prawie cywilnym, konstytucyjnym, prawach człowieka. Autorka kilkuset publikacji naukowych. Zajmuje się także eseistyką i popularyzacją, a także pisuje o muzyce poważnej. Sama za najbardziej znaczące (z różnych względów) pozycje w ostatniego dwudziestolecia swej pracy uważa:

  • Zbieg norm w prawie cywilnym, Warszawa 2002; Prawo umów konsumenckich, Warszawa 1999 (nagrody im. L. Petrażyckiego, nagroda naukowa im. M. Kopernika);
  • Europejskie prawo umów konsumenckich, Warszawa 2004;
  • „Multicentryczność” systemu prawa i wykładnia jej przyjazna [w:] Rozprawy prawnicze. Księga pamiątkowa Profesora Maksymiliana Pazdana, red. L. Ogiegło, W. Popiołek, M. Szpunar, Kraków 2005;
  • Nieodzowność wykładni dynamicznej przy ocenie reżimu prawnego Kościelnej Komisji Majątkowej (przyczynek do braków w metodach prawniczej analizy problemu) [w:] Prawne granice wolności sumienia i wyznania, red. i wstęp R. Wieruszewski, M. Wyrzykowski, L. Kondratiewa-Bryzik, Warszawa 2012;
  • Odpowiedzialność Kościoła za szkody wyrządzone przez księży, „Państwo i Prawo” nr 3/2015, s. 6-20;
  • Prawo – miecz czy tarcza? [w:] Filozofia prawa. Normy i Fakty, red. J. Hołówka, B. Dziobkowski, Warszawa 2020.

Organizator:
Instytut Socjologii Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie

Współorganizatorzy:
Interdyscyplinarne Centrum Analiz Społeczno-Prawnych UJ
Sekcja Socjologii Prawa Polskiego Towarzystwa Socjologicznego

Zaproszenie na wykład Profesora Jana Kubika

Serdecznie zapraszamy Państwa na wykład Profesora Jana Kubika pt. Zmitologizowana wyobraźnia populistyczna i karnawałowy bunt, który odbędzie się w ramach cyklu Spotkania Mistrzowskie Instytutu Socjologii UJ – serii spotkań on-line z wybitnymi przedstawicielkami i przedstawicielami życia naukowego w Polsce i na świecie.

Kilka słów o wykładzie:

Populizm to ideologia niekompletna, zbudowana (niemal wyłącznie) na przeciwstawieniu „dobrego ludu” – „skorumpowanym elitom”. Każda taka ideologia oportunistycznie żeruje więc nie tylko na innych – prawicowych lub lewicowych – ideologiach, ale także dostępnych zasobach kulturowych. Aby treściowo uzupełnić ten dychotomiczny ideologiczny szkielet, populiści muszą zdefiniować, kim jest lud, za którego emanację się uznają i wskazać, kim są jego wrogowie. Prawicowi populiści nieodmiennie sięgają wówczas do repertuaru narodowego lub religijnego, często odrzucając kosmopolityzm i post-oświeceniowe dążenie do wiedzy opartej na rozumie i empirii. Budując mitologiczne konstrukcje, starają się zawładnąć wyobraźnią ludzi zagubionych w coraz bardziej skomplikowanej, szybko zmieniającej się i przez to często budzącej lęk rzeczywistości. Jednym z ważnych społeczno-kulturowych skutków populistycznej retoryki jest wzrost polaryzacji – zjawiska szkodliwego dla relacji społecznych, podkopującego zaufanie do instytucji i utrudniającego komunikację ponad podziałami. Walka z prawicowym populizmem to walka z zamknięciem wyobraźni w świecie ubezwłasnowolniających mitów, walka w obronie otwartości i rozumu. Czasami przybiera ona postać karnawałowego festiwalu wulgaryzmu, w którym Michaił Bachtin upatrywał zaczyn transformacji kultury. Subwersywny humor pomaga wyzwolić wyobraźnię od zauroczenia mitem, które odwodzi ludzi od wolności, jak zauważył Leszek Kołakowski. 

Profesor Jan Kubik

Wykład odbędzie się 19 listopada 2020 r. (czwartek) o godz. 18:00 na platformie MsTeams:
– kod zespołu: o9d4f47
– link do spotkania:

https://teams.microsoft.com/l/meetup-join/19%3a8eff418f522f4528968bdb089a12357e%40thread.tacv2/1605106953936?context=%7b%22Tid%22%3a%22eb0e26eb-bfbe-47d2-9e90-ebd2426dbceb%22%2c%22Oid%22%3a%2270064893-d07f-40d7-b83b-9fe3b0107d73%22%7d

Jan Kubik is Professor in the Department of Political Science at Rutgers University and Professor of Slavonic and East European Studies at University College London (UCL). He works on the rise of right-wing populism; culture and politics; civil society, protest politics and social movements; and communist and post-communist politics. Among his publications are: The Power of Symbols against the Symbols of Power; Anthropology and Political Science, with Myron Aronoff, and Twenty Years After Communism: The Politics of Memory and Commemoration, with Michael Bernhard. He is the 2020 President of the Association for Slavic, East European and Eurasian Studies (ASEEES) and the recipient of the 2018 Distinguished Achievement Award from the Polish Institute of Arts and Sciences in America (PIASA). He is currently co-directing (with Richard Mole) two large international projects, Delayed Transformational Fatigue in Central and Eastern Europe: Responding to the Rise of Populism, and Populist rebellion against modernity in 21st-century Eastern Europe (https://populism-europe.com/poprebel/). He received M.A. from the Jagiellonian University in Kraków and Ph.D. (anthropology, with distinction) from Columbia University.

Recent work (selected):

  1. Kotwas, M. and J. Kubik. 2019. Symbolic Thickening of Public Culture and the Rise of Right-Wing Populism in Poland, East European Politics and Societies, 33 (2), May, 435-71.
  2. Kubik, J. 2019. Cultural Approaches [in:] Merkel, W., Kollmorgen, R. and H-J Wagener, eds. Handbook of Political, Social, and Economic Transformation. Oxford University Press, 84-94.
  3. Kubik, J. Przeciwko tezie imitacji: krytyczne odczytanie książki Iwana Krastewa i Stephena Holmesa “Światło, które zgasło”. Almanach Concilium Civitas 2020/21.

Organizator:
Instytut Socjologii Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie

Współorganizatorzy:
Interdyscyplinarne Centrum Analiz Społeczno-Prawnych UJ
Sekcja Socjologii Prawa Polskiego Towarzystwa Socjologicznego

Zaproszenie na wykład Profesora Piotra Sztompki

Szanowni Państwo,

mamy przyjemność serdecznie zaprosić Państwa na wykład Profesora Piotra Sztompki pt. Logika i granice odpowiedzialności, który zainauguruje nowy cykl Spotkania Mistrzowskie Instytutu Socjologii UJ – serię spotkań on-line z wybitnymi Przedstawicielkami i Przedstawicielami życia naukowego i społecznego w Polsce.

Kilka słów o wykładzie:

Odpowiedzialność to jedna z najważniejszych reguł międzyludzkich relacji. Łączy w sobie dwie istotne wartości: rozumność działań i branie pod uwagę dobra innych. Nabiera szczególnego znaczenia w sytuacjach kryzysowych, takich jak obecna pandemia. W wykładzie podjęta zostanie analiza reguły odpowiedzialności, jej granic, typów naruszeń i form egzekwowania. Przykłady zarówno wyjątkowej odpowiedzialności (personelu medycznego), jak i rażącej nieodpowiedzialności (ze strony zarówno organów władzy jak i obywateli) zostaną zaczerpnięte z aktualnej walki z pandemią.

Profesor Piotr Sztompka

Wykład odbędzie się 22 października 2020 r. (czwartek) o godz. 18:00 na platformie MsTeams

Zapraszamy Państwa do obejrzenia Zaproszenia Profesora Piotra Sztompki na wykład

Organizator: 
Instytut Socjologii Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie

Współorganizatorzy:
Interdyscyplinarne Centrum Analiz Społeczno-Prawnych UJ
Sekcja Socjologii Prawa Polskiego Towarzystwa Socjologicznego

Dyskusje naukowe:                 

Konferencje sekcji:

Unintended Consequences Workshops

Forum Socjologów Prawa

  • IV Forum Socjologów Prawa – grupa tematyczna w ramach XIV Zjazdu Socjologicznego, Wrzesień 2010, Kraków
  • III Forum Socjologów Prawa, Uniwersytet Rzeszowski, Listopad 2009, Rzeszów
  • II Forum Socjologów Prawa, Uniwersytet Warszawski, Listopad 2008, Warszawa
  • I Forum Socjologów Prawa, Uniwersytet Warszawski,  Listopad 2007, Warszawa

Grupy tematyczne podczas Ogólnopolskich Zjazdów Socjologicznych

  • Grupa tematyczna Sfera Publiczna: Funkcje i Dysfunkcje w ramach XVII Ogólnopolskiego Zjazdu Socjologicznego Ja, my, oni. Podmiotowość, Tożsamość, niezależność, 13-14 września 2019, Wrocław
  • Grupa tematyczna Society & the Unexpected: New Challenges in the Study of Action and Consequences w ramach XVII Ogólnopolskiego Zjazdu Socjologicznego Ja, my, oni. Podmiotowość, Tożsamość, niezależność, 13-14 września 2019, Wrocław
  • Grupa tematyczna Polska socjologia prawa między dziedzictwem przeszłości i wyzwaniami teraźniejszości w ramach XVI Ogólnopolskiego Zjazdu Socjologicznego Solidarność w czasach nieufności, 14-17 września 2016, Gdańsk
  • Grupa tematyczna Formalność i nieformalność  w ramach XV Ogólnopolskiego Zjazdu Socjologicznego Co po kryzysie?, 11-14 września 2013, Szczecin
  • Grupa tematyczna Forum Socjologów Prawa Sfera publiczna – funkcje, dysfunkcje, normy oficjalne i nieoficjalne w ramach XIV Ogólnopolskiego Zjazdu Socjologicznego Co dzieje się ze społeczeństwem?, 8–11 września 2010, Kraków

Publikacje sekcji:

  • Moczuk, Eugeniusz, i Beata Sagan (red.). 2010. III Forum Socjologów Prawa “Prawo i ład społeczny”(Ius et administratio – Zeszyt specjalny). Rzeszów: Mitel
  • Kwaśniewski, Jerzy, i Jan Winczorek (red.). 2008. Idee naukowe Adama Podgóreckiego. Warszawa: IPSiR UW i PTS
    • Recenzja: Konieczna, Anna, i Anna Krajewsja. 2009. “Adam Podgórecki’s Scientific Ideas – A Review,” Societas Communitas 1(7): 293-297

 

Głosy i stanowiska:

Załączniki

Komunikaty sekcji