Nagroda historyczna Polityki za edycję Dzienników Stanisława Ossowskiego

Nagroda historyczna Polityki za edycję Dzienników Stanisława Ossowskiego
Opublikowano 23 maja 2023 w: Aktualności

Nagrodę Historyczną POLITYKI 2023 za rok 2022 w dziedzinie „Pamiętniki – relacje – wspomnienia” otrzymała Róża Sułek za opracowanie 3-tomowych Dzienników 1905-1963 Stanisława Ossowskiego.

Laudacja Jury:

Jeden z pierwszych zapisów Stanisława Ossowskiego, ośmioletniego: „Tatuś wyjechał w sam obiad”. Ostatni powstał, gdy miał 66 lat, półtora miesiąca przed śmiercią. Przez blisko sześćdziesiąt lat prowadził dziennik, zaczął, gdy panował car Mikołaj II, skończył, gdy sekretarzował Władysław Gomułka. W tym czasie wszystko uległo zmianie, on sam jakby w mniejszym stopniu. Już jako student napisał: „Nauka przestała być igraszką do zaspokojenia ciekawości”. Chciał poświęcić się czystej nauce. Do końca życia zachował wobec niej integralną postawę. Do dziś pozostaje w polskiej socjologii, więcej w polskiej humanistyce, wzorem niedościgłym, klerkiem heroicznym. Nic dziwnego, że w Polsce Ludowej przeszkadzał. W okresie stalinowskim socjologia została uznana za wrogą i burżuazyjną, Ossowskiego odsunięto od nauczania. Socjologiem jednak nie przestał być, prowadził nieformalne seminarium, przyglądał się totalizacji. Charakteryzowała go pasja patrzenia i socjologicznego rozumienia. Potrafił się zatrzymać i zadziwić: a to koniem, który rozwoził mleko w Cambridge, a to barwną grawitacją w malarstwie Williama Turnera. Słuchał. Można powiedzieć, że polska socjologia narodziła się z ducha muzyki, ponieważ Ossowski regularnie chodził na koncerty muzyki klasycznej. Opracowanie jego dzienników przez Różę Sułek to klasa sama w sobie. (Marcin Zaremba)

Stanisław Ossowski był założycielem i pierwszym przewodniczącym Polskiego Towarzystwa Socjologicznego. Długa historia rękopisów Dzienników, ich wydawania i niewydawania zawarta jest w tomie I.

Laureatka jest kierowniczką Biblioteki Instytutu Stosowanych Nauk Społecznych UW, kustoszką tam zdeponowanego księgozbioru Marii i Stanisława Ossowskich i autorką prac z historii socjologii polskiej. Jest członkinią PTS. Założyła i wiele lat wydawała BIB – „Bibliograficzną Informację Bieżącą”, dodatek do papierowej „Informacji Bieżącej PTS”. Jej szkic O ‘Dziennikach’ Stanisława Ossowskiego ukaże się wkrótce w nrze 2/2023 kwartalnika PAN „Nauka” (http://www.nauka-pan.pl).

Edycja została przygotowana i wydana w ramach grantu „W kręgu Stanisława Ossowskiego. Warszawska szkoła socjologii” (kier. Prof. Mirosława Grabowska), zrealizowanego w Zakładzie Metodologii Badań Socjologicznych Instytutu Socjologii (obecnie Katedrze Metodologii i Teorii Socjologicznej Wydziału Socjologii) UW, finansowanego przez Narodowy Program Rozwoju Humanistyki. Dzienniki wydało w l. 2019-2022 Wydawnictwo Naukowe „Scholar”.