Zaproszenie na wykład Profesora Grzegorza Ekierta pt. “Czy można zbudować demokrację bez demokratów?”

Zaproszenie na wykład Profesora Grzegorza Ekierta pt. “Czy można zbudować demokrację bez demokratów?”
Published 18 October 2021 in: News

Szanowni Państwo,  mamy przyjemność serdecznie zaprosić Państwa na wykład Profesora Grzegorza Ekierta pt. Czy można zbudować demokrację bez demokratów?, który odbędzie się w ramach cyklu Spotkań Mistrzowskich Instytutu Socjologii UJ – serii spotkań on-line z wybitnymi przedstawicielkami i przedstawicielami życia naukowego w Polsce i na świecie

Kilka słów o wykładzie:  

Współczesne badania nad populizmem preferują kategorię „podaży” w wyjaśnianiu sukcesu partii populistycznych w różnych krajach. I rzeczywiście, odwrót od liberalnej demokracji w najbardziej rozwiniętych państwach postkomunistycznych nie daje się łatwo wyjaśnić używając kategorii „popytu,” która zakłada marginalizację ekonomiczną dużych segmentów populacji. Według zwolenników tego podejścia, miałaby być ona rezultatem neoliberalnych reform po 1989 roku, drastycznych cięć w programach socjalnych i otwarcia ekonomii na presję globalizacji.  

Takie wyjaśnienia są raczej bezpodstawne dla krajów Europy Środkowo-Wschodniej, gdzie neoliberalne reformy ekonomiczne wygenerowały dynamiczny wzrost gospodarczy i podniosły poziom życia mieszkańców w sposób rzadko notowany w historii ekonomii światowej. Jest więc bezpieczniej założyć, że postępujący odwrót od demokracji liberalnej jest raczej efektem działań wprowadzanych odgórnie przez nacjonalistyczne partie prawicowe, które wygrały wybory i przejęły władzę w tych krajach, niż rezultatem buntu zdesperowanych mas. Po zdobyciu władzy partie te użyły demokratycznego mandatu, żeby ograniczać wolności obywatelskie i rządy prawa oraz ignorować konstytucyjne reguły gry. Podporządkowały sobie administrację państwową, przekształciły media publiczne w partyjne tuby propagandowe i zaczęły agresywnie promować specyficznie rozumiany interes narodowy ponad obligacjami wynikającymi z członkostwa w Unii Europejskiej. Zaczęły tez manipulować prawem wyborczym, żeby zapewnić sobie zwycięstwo w kolejnych wyborach.  

Wprawdzie demokracja w Polsce i na Węgrzech jest powoli likwidowana od góry, lecz agresywny nacjonalizm partii rządzących z ich fundamentalizmem religijnym, homofobią i rasizmem nie byłby skuteczny bez poparcia dużych segmentów społeczeństwa. Prawicowy dyskurs populistyczny rezonuje z poglądami i wartościami twardych elektoratów prawicowych, które są wystarczająco duże, żeby zapewnić zwycięstwo partiom nacjonalistycznym.  

Podczas wykładu spróbuję przedstawić, na czym polega tradycyjna ludowa orientacja autorytarna i jak przystaje ona do nacjonalistycznych, populistycznych i fundamentalistycznych idei głoszonych przez prawicowe partie polityczne. Będę starał się pokazać, że poparcie dla takich partii jak Fidesz czy PiS jest rezultatem specyficznego procesu modernizacji pod rządami komunistów, który sprawił, że tradycyjne kultury polityczne peryferii Europy przetrwały i stały się ważną częścią polityki postkomunistycznej.  

Trzydzieści lat po upadku komunizmu i po dwóch dekadach integracji europejskiej, znaczna część elektoratu w tych krajach nie akceptuje liberalnej demokracji, pluralizmu i tolerancji – i jest wystarczająco zorganizowana, żeby narzucić swoją wolę polityczną większości. Jak to widać w Polsce i na Węgrzech demokracja nie może przetrwać bez demokratów nawet jeśli instytucje polityczne są poprawnie skonstruowane i sytuacja międzynarodowe sprzyja konsolidacji rządów demokratycznych.  

Profesor Grzegorz Ekiert   

Wykład odbędzie się 28 października 2021 roku (czwartek) o godz. 18:00 na platformie MsTeams 

• link do spotkania: https://teams.microsoft.com/l/meetup-join/19%3aYsc0pwpFutNZjx2A7sPZJiYkCJY0N_umgLys-urwdP81%40thread.tacv2/1634200108714?context=%7b%22Tid%22%3a%22eb0e26eb-bfbe-47d2-9e90-ebd2426dbceb%22%2c%22Oid%22%3a%2270064893-d07f-40d7-b83b-9fe3b0107d73%22%7d  
• kod zespołu: pguedtm
  

Grzegorz Ekiert jest profesorem nauk politycznych na Universytecie Harvarda (Laurence A. Tisch Professor of Government), Dyrektorem Minda de Gunzburg Center for European Studies oraz profesorem (Senior Scholar) w Harvard Academy for International and Area Studies. Specjalizuje się w polityce porównawczej, a w szczególności w studiach nad zmianą reżimów politycznych i demokratyzacją, społeczeństwem obywatelskim i ruchami społecznymi oraz polityką krajów Europy Środkowej i Wschodniej.  

Opublikował między innymi: Ruling by Other Means: State-Mobilized Movements (co-editors Elizabeth J. Perry and Yan Xiaojun), Cambridge University Press, 2020; Capitalism and Democracy in Central and Eastern Europe: Assessing the Legacy of Communist Rule (co-editor Stephen Hanson), Cambridge University Press 2003; Rebellious Civil Society. Popular Protest and Democratic Consolidation in Poland (co-author Jan Kubik, Rutgers University) University of Michigan Press 1999; The State Against Society: Political Crises and Their Aftermath in East Central Europe, Princeton University Press 1996. Jego prace były publikowane w czołowych czasopismach z obszaru nauk społecznych oraz pracach zbiorowych w USA, Europie i Azji.    

Organizator:
Instytut Socjologii Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie

Współorganizatorzy:
Interdyscyplinarne Centrum Analiz Społeczno-Prawnych UJ
Sekcja Socjologii Prawa Polskiego Towarzystwa Socjologicznego